အစမရုိးတဲ့ အစိုးရ

အစမရုိးတဲ့ အစိုးရ


ႏိုင္ငံတ၀ွမ္း လူ (၃၀၀၀) ေက်ာ္ကို သတ္ျဖတ္ၿပီး စစ္အာဏာသိမ္း န၀တ ၊ နအဖ စစ္အုပ္စု က ကုိယ့္ဟာကိုယ္ အစိုးရလို႕ ေၾကညာခဲ့သည္္။ ပါတီစုံ ဒီမိုကေရစီကို လက္ခံပါ တယ္လို႕လဲ ေျဗာင္လိမ္ခဲ့သည္္။ ေရြးေကာက္ပြဲကိုလဲ လိမ္စဥ္ႀကီး တခုလို က်င္းပေပးခဲ့ၿပီး အျပတ္ အသတ္ အႏိုင္ရပါတီ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ပါတီကုိ အာဏာ လြဲမေပးတဲ့အျပင္ ႏိုင္ငံေရးသမား အားလုံးကို ႏိုင္ငံအႏွံ႕ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲ ထည့္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးသမား (၁၀၀) ေက်ာ္ကို ေထာင္ထဲမွာပဲ သတ္ပစ္ခဲ့သည္္။ ခုေလာေလာဆယ္မွာကို အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ ႏုိ္င္ငံေရး အက်ဥ္းသား (၂၁၀၀) ေက်ာ္ ရွိေနေသးသည္္။ ဒီပဲယင္း လူသတ္ပြဲနဲ႕ (၂၀၀၇) ေရႊ၀ါေရာင္ သံဃာ့ အေရးအခင္းမွာ သံဃာေတာ္ေတြကိုေတာင္ သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္္။ လယ္မဲ့ ယာမဲ့ လယ္သမားအေျမာက္အမ်ား ေပၚေပါက္လာေအာင္ ႏုိင္ငံအႏွံ႕မွာ ေျမယာေတြ အေျမာက္အမ်ားကို သိမ္းပိုက္ထားသည္္။ ႏုိင္ငံမွာ အလုပ္သမား တဦးရဲ႕ အနိမ့္ဆုံး လစာေငြဟာ (၁၂၀၀၀) က်ပ္ျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံ၀န္ထမ္း တဦးရဲ႕ အနိမ့္ဆုံး လစာေငြဟာ (၃၀၀၀၀) က်ပ္သာ ရရွိကာ အဆင္းရဲဆုံး ႏုိင္ငံဘ၀ ေရာက္ရွိ ေနရသည္္။ လာဘ္ေပး လာဘ္ယူ အဂတိ အလိုက္စားဆုံး ႏုိင္ငံဘ၀ ေရာက္ေအာင္ကို စစ္အုပ္စု အုပ္စီးမႈေအာက္မွာ အက်င့္ပ်က္ ေနၾကသည္။ ဒါနဲ႕ေတာင္ အနာဂတ္ ႏုိင္ငံေရးကုိ စစ္တပ္က ဦးေဆာင္ အုံးမယ္တဲ့။

အမ်ိဳးေပ်ာက္မွာ စုိးေၾကာက္ပါလွသည္ သီခ်င္းကို ၾကားေယာင္ လာမိပါသည္္။ ဒီမိုး ဒီေလ ဒီစစ္တပ္ ေတြေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ သံဃာစင္ ေမွာက္ေနသည္ကုိ ဘယ္ျပည္သူ တဦး တေယာက္ကမွ လက္ပိုက္ ၾကည့္ေနၾကမည္ေတာ့ မဟုတ္ေတာ့ပါ။ ယခု စစ္အုပ္စု ရုပ္ေသး လႊတ္ေတာ္ေတြက အလိမ္အညာ ေျဖၾကားခ်က္ကို ၾကည့္ၿပီး မယံုလွ်င္ လႊတ္ေတာ္ သြားေမးလုိ႕ ျပည္သူေတြက ဟာသ လုပ္ေနၾကၿပီ။ မေတာ္မတရား ဥပေဒ တသီတတန္းႀကီး ထြက္ေပၚ လာအုံးမယ္ဆုိေတာ့ ေသြးစုပ္မႈက သားေရတထပ္ကို အထပ္ တရာ ဆုတ္ခြါခံၾက ရပါေတာ့မည္္။ လာမယ့္ေဘး ေျပးေတြ႕စရာပင္ မလိုေတာ့။

ပညာရွင္ေတြေျပာတဲ့ (De facto) တရားမ၀င္ အစိုးရက (De jure) တရား၀င္ အစိုးရ တရပ္ ျဖစ္လာလွ်င္ ဒီထက္ အဆတရာ ဆုိးသြမ္း ယုတ္မာႏုိင္ဖို႕ စစ္တပ္အတြက္ လူသတ္တာမဟုတ္ ဥပေဒအတြက္ လူသတ္တာလို႕ ေျပာလာႏုိင္ေအာင္ ဥပေဒ ဗလပြေတြကို ထုတ္ျပန္ ပါေတာ့မယ္။ ဥပေဒ စကၠဴျဖဴ စာတမ္းေတြကို ဆြဲဆုတ္ပစ္ႏုိင္ရန္ ျပင္ဆင္ထားဖို႕ လိုအပ္လာ ပါတယ္္။ ဥပေဒဆုိတာ ဥပေဒထုတ္သူေတြ အက်ိဳးအတြက္ ဆုိတာကို ျပည္သူမ်ားက အေပြးျမင္အပင္သိ ၾကပါသည္္။ တရား၀င္ အစိုးရ တရပ္ျဖစ္တည္ ႏိုင္ပါရန္ န၀တ နအဖ မွာ အရည္အခ်င္း ျပည့္စုံပါ၏ေလာ။ အေျဖကို ျပတ္ျပတ္သားသား ေျဖ၀ံ့ရပါမည္္။

နံပါတ္တစ္ – ကိုယ္ထုတ္သည့္ ဥပေဒကို ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ လုိက္နာပါ၏ေလာ။ လာဘ္ဦး က်ိဳးၿပီးသား ျဖစ္ေနသည္္။ (၁၉၉၀) ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ကုိ အသိအမွတ္ မျပဳဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲ အရ တက္လာမည့္ လႊတ္ေတာ္ကသာ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒကို ေေရးဆြဲရမည္ ဆုိေသာ စစ္အုပ္စု ျပဌာန္းခဲ့သည့္ ဥပေဒကို စစ္အုပ္စုကိုယ္တုိင္က မလိုက္နာခဲ့။ ျပည္သူ႕ဆႏၵကို မ်က္ကြယ္ျပဳခဲ့သည္။ ဟုတ္ မွန္ပါ၏ေလာ။ ေနာက္ဆုံး နအဖ စစ္အုပ္စု ေဆးေဖာ္ထားသည့္ (၂၀၀၈) ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ကိုပင္ နအဖကိုယ္တုိင္ မစား၀ံ့ျဖစ္ေနသည္္။ ဥပေဒအတိုင္း မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ဆင္ေ၀ွ႕ရန္ေရွာင္ ေျခမကိုင္မိ လက္မကိုင္မိ ျဖစ္ေနပါသည္္။ မင္းမွာဂတိ လူမွာသစၥာ ျမန္မာ့သမိုင္းထဲမွာ ရခုိင္ဘုရင္မင္းထီးက နန္းေတာ္တုိင္ ထုံးမသုတ္ရ အမိန္႕ထုတ္ၿပီးမွ သူကိုယ္တုိင္ ထုံးသုတ္မိလို႕ သူ႕လက္ညုိးသူ ျဖတ္ျပခဲ့သည့္ထုံးကို ႏုလုံး မူသင့္ပါသည္္။

နံပါတ္ႏွစ္– အႏုိင္ရမဲစာရင္းမ်ားမွာ တိက်ပါ၏ေလာ။ (၁၉၈၃) ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ တိက်သည့္ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူ မႈ မရွိေၾကာင္းကို ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာ ယခု လႊတ္ေတာ္မ်ားက ေျဗာင္ ၀န္ခံထားၿပီး ျဖစ္ေနသျဖင့္ မဲထည့္ရသည့္ လူဦးေရစာရင္း ရရွိသည့္ မဲစာရင္းတုိ႕မွာ တိက် မွန္ကန္စြာ မျပႏုိင္ဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ေပၚေပၚလြင္လြင္ လိမ္ညာခဲ့ သည္ကုိ ျငင္းခ်က္ ထုတ္ႏိုင္ပါမည္ေလာ။ ေမွာင္ခိုမဲ ေျဗာင္တိုမဲ သူခိုးမဲေတြနဲ႕ သူခိုးအစိုးရ ဖြဲ႕မည္ဆိုပါက ခိုးသားငါးရာ ဇာတ္ကိုသာ ၾကည့္ရပါေတာ့မည္္။

နံပါတ္သုံး – က်င္းပခဲ့ေသာ လႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္ (၂၀၀၈) ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ဆုိင္ရာ ေမးျမန္းခြင့္ကို လုံး၀ ပိတ္ပင္ထားသည္ကို ေတြ႕ရ ပါသည္။ ႏုိင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရး ေၾကညာခ်က္ အပိုဒ္ (၁၉) တြင္ “လူတုိင္း လြတ္လပ္စြာ ထင္ျမင္ ယူဆပိုင္ခြင့္ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ဖြင့္ဟ တင္ျပ ပိုင္ခြင့္ရွိသည္။ ထိုအခြင့္အေရးအရ မိမိ တင္ျပယူဆခ်က္မ်ားကုိ အေႏွာက္အယွက္ အဟန္႕အတားမရွိ ခံယူ က်င့္သုံးပိုင္ခြင့္ ရွိသည္။ နယ္ေျမပိုင္းျခားမႈ မရွိဘဲ သတင္း စာနယ္ဇင္းမ်ားမွ တဆင့္ သတင္းမ်ား၊ အယူအဆမ်ားကို ရွာေဖြ ဆည္းပူးပုိင္ခြင့္၊ လက္ခံပိုင္ခြင့္ႏွင့္ ျဖန္႕ျဖဴး ပုိင္ခြင့္တုိ႕ရွိသည္။” ဟုျပဌာန္းခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္ထားေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ျပည္သူ႕ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ျဖစ္ပါလ်က္ ျပည္သူ႕ကိုယ္စား လြတ္လပ္စြာ တင္ျပပိုင္ခြင့္ လႊတ္ေတာ္အတြင္းတြင္ လုံး၀မရွိေၾကာင္းကို ေတြ႕ရသည္။ ႏႈတ္ပိတ္ခံ လႊတ္ေတာ္မ်ားမွာ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ေနသည္ မဟုတ္ပါလား။

နံပါတ္ေလး – လႊတ္ေတာ္အတြင္း ေျဖၾကားခ်က္မ်ားမွာ လုံး၀ အလိမ္အညာ မပါရွိရပါ။ ျပန္လည္ ေျဖရွင္းခြင့္ ေပးရပါမည္။ ေဆြးေႏြးခြင့္ ေပးရပါမည္။ လယ္ဆည္၀န္ၾကီး ဦးေဌးဦး ကဲ့သုိ႕ အလိမ္အညာ ေျဖၾကားခ်က္မ်ားမွာ လႊတ္ေတာ္အားလုံးကို ျပည္သူလူထု အယုံအၾကည္ မဲ့သြားေစပါသည္။ ဤလႊတ္ေတာ္မ်ားက ဖြဲ႕စည္းေပးလာမည့္ အစိုးရ ဆုိသူမ်ားကိုလည္း ဘယ္ျပည္သူကမွ် အယုံအၾကည္ မရွိႏိုင္ေတာ့ပါ။ စစ္အုပ္စု အတြက္ စစ္အစိုးရသာ ျဖစ္သည့္အတြက္ ေမ်ာက္ေလာင္း ေမ်ာက္ေလာင္းပင္ ျဖစ္ေနပါေတာ့သည္္။ ျပည္သူအက်ိဳးအတြက္ ျပည္သူ႕အစိုးရ လုံး၀ ျဖစ္မလာ ႏုိင္ေတာ့ပါ။

နံပါတ္ငါး – ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳသည့္ (၂၀၀၈) ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ ဆိုသည္ကို လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားပင္ သေဘာ မေပါက္ၾကပါ။ ေဘးတြင္ (၂၅) ရာခုိင္ႏႈန္းေသာ စစ္ဗုိလ္မ်ား ထုိင္ေနသည္ကိုသာ သိၾကပါ သည္။ ဥပေဒ မမည္ေသာ (၂၀၀၈) အေျခခံ ဥပေဒကို ျပည္သူလူထု နားလည္ေအာင္ ဘယ္တုန္းအခါကမွ မရွင္းျပခဲ့ဘူးဘဲ ႀကိဳတင္မဲ၊ အဓမၼမဲေတြနဲ႕ နာဂစ္မုန္တိုင္းကာလတြင္ အတင္းအၾကပ္ မဲထည့္ ခုိင္းခဲ့ပါသည္။ ယခုျပည္သူအမ်ား လုံး၀လက္မခံပါ။ စကၠဴျဖဴ စာတမ္းအျဖစ္ ဆြဲဆုတ္ပစ္ရန္ လူထုတိုက္ပြဲ ေကာ္မီတီမ်ား ေပၚေပါက္ေနေပၿပီ။ လူထုဆႏၵျဖင့္ ေရးဆြဲ အတည္ျပဳခဲ့ သည့္ ဥပေဒ မဟုတ္ပါ။

နံပါတ္ေျခာက္ – (၂၀၁၀) တရားစီရင္ေရး ဥပေဒ၊ ပုဒ္မ (၆၄) တြင္ “တရားသူႀကီးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ရန္ တရားေရး အရာရွိမ်ားအား စီရင္ပိုင္ခြင့္ အာဏာ အရပ္ရပ္ကို အပ္ႏွင္းျခင္း၊ တာ၀န္ ၀တၱရားမ်ား သတ္မွတ္ေပးျခင္း ျပဳလုပ္ရမည္။” ဟုပါရွိသျဖင့္ ၀န္ထမ္း အရာရွိတရား စီရင္ေရးစနစ္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ပါတီစုံ က်င့္သုံးေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ၀န္ထမ္း အရာရွိ တရားစီရင္ေရးမွာ အံ၀င္ဂြင္က် မျဖစ္ေတာ့သည့္အတြက္ ေခတ္မမွီေတာ့ပါ။ ျဗိတိသွ် ကိုလုိနီနယ္ခ်ဲ႕ တရားစီရင္ေရးစနစ္ အတုိင္း ကိုယ့္ႏုိင္ငံ၏ တရားစီရင္ေရးစနစ္ကို သင္းမသတ္ သင့္ပါ။ လြတ္လပ္သည့္ တရားစီရင္ေရး စနစ္ကိုသာ အေကာင္ အထည္ေဖာ္သင့္ပါသည္။

နံပါတ္ ခုႏွစ္ – စစ္ဗ်ဴရုိကရက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ကို အတိအလင္း ေဖာ္ျပထားသည့္ (၂၀၀၈) ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံ ဥပေဒ စာအုပ္တအုပ္လုံးပါ ပုဒ္ထီး၊ ပုဒ္မမ်ားမွာ တရားဥပေဒ စုိးမိုးမႈ အေျခခံ အားလုံးကို ဖ်က္ဆီးထားၿပီးသား ျဖစ္ေနပါသည္။ တရားဥပေဒ စိုးမုိးမႈရွိသည့္ အရပ္သား စစ္စစ္ အစိုးရ စနစ္ကိုသာ ထူေထာင္သင့္ပါသည္။

နံပါတ္ ရွစ္ – ျပဌာန္းထားသည့္ ျပဌာန္းလာအုံးမည့္ အထူးဥပေဒ အားလုံးမွာလည္း နအဖ ဖက္ဆစ္ ဥပေဒ စနစ္အရ ျပဌာန္းခ်က္မ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။ တရားဥပေဒဆုိင္ရာ မူမ်ားသည္ ႏုိင္ငံတကာစံခ်ိန္ စံညြန္းမ်ားကို စံခ်ိန္မီ လုိက္ေလ်ာ ညီေထြမႈရွိေအာင္ ျပဌာန္းရပါသည္။ တရားမွ်တ တန္းတူ အခြင့္အေရး (Equal Right) တြင္ ညီမွ်ျခင္းဆုိေသာ ေလာကပါလ တရားႏွင့္ ကိုက္ညီေအာင္ အဆင့္အတန္း ညီမွ်မႈ (Equality of Status) အခြင့္အလမ္း ညီမွ်မႈ (Equality of Opportunities) ႏွင့္ တရားဥပေဒ ေရွ႕ေမွာက္တြင္ ညီမွ်မႈ (Equality before the Law) တို႕ႏွင့္ျပည့္စုံရန္ ျပဌာန္းရပါသည္။ နအဖ စစ္အုပ္စု တေလွ်ာက္လုံး ျပဌာန္းလာသည့္ အထူးဥပေဒအားလုံးမွာ အထက္ပါ ညီမွ်မႈ တစံုတရာမွ ပါမလာသည္ကို ေတြ႕ေနရပါသည္။ (၂၀၀၈) ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံ ဥပေဒ စာအုပ္တအုပ္လုံး ကုိယ္တုိင္က သက္ေသခံခ်က္ ျဖစ္ေနပါၿပီ။

နံပါတ္ကိုး – တရားဥပေဒ လႊမ္းမိုးမႈရွိေသာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို ထူေထာင္ႏုိင္ရန္ ရွိသင့္ ရွိထုိက္ေသာ အရည္အခ်င္းမ်ား လုံး၀ ကင္းမဲ့ ေနသည္ကို ေတြ႕ေနရပါသည္။ စံျပဳထိုက္ေသာ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ား အလ်ဥ္းမရွိသည္ကိုေတြ႕ရပါသည္။

* လြတ္လပ္ၿပီး ဒီမိုကေရစီက်ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ
* အုပ္ခ်ဳပ္ေရး လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား အတြက္ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႕ (သို႕မဟုတ္) မဲဆႏၵရွင္မ်ားကို တာ၀န္ခံရေသာ ကုိယ္စားျပဳ အစိုးရ အဖြဲ႕ထားရွိျခင္း
* အစိုးရႏွင့္ အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ား၏ တာ၀န္သည္ အေျခခံဥပေဒကို လုိက္နာရန္ႏွင့္ ဥပေဒႏွင့္ အညီသာ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ျခင္း
* ႏုိင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား အၾကား ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ခြဲျခားမႈရွိျခင္း
* စစ္တပ္ႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားသည္ အရပ္သား အစိုးရ၏ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ရွိၿပီး အရပ္သား အစိုးရကို တာ၀န္ခံရျခင္း
* လူ႕အခြင့္အေရးႏွင့္ အေျခခံ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို ဥပေဒျဖင့္ အာမခံျခင္း
* လူတိုင္းသည္ ဥပေဒေရွ႕ေမွာက္တြင္ အညီအမွ် ျဖစ္ျခင္းႏွင့္ ဥပေဒ၏ အကာအကြယ္ကို ရယူရာတြင္ ခြဲျခားမႈ မရွိဘဲ ရယူ ခံစားပိုင္ခြင့္ ရွိျခင္း
* တရားစြဲဆိုခံရသူတုိင္းအား တရားမွ်တမႈရွိ၍ အမ်ားျပည္သူ တက္ေရာက္ နားေထာင္ႏုိင္ေသာ တရားခြင္တြင္ စစ္ေဆးစီရင္ျခင္း တုိ႕ျဖစ္ပါသည္။

အထက္ပါ စံထားခ်က္မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီမွသာလွ်င္ တရား၀င္ အစိုးရတရပ္၏ အရည္အခ်င္းႏွင့္ ကိုက္ညီ သည္ဟု သတ္မွတ္ရပါမည္။

ယခု က်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုၾကမည့္ အစိုးရအဖြဲ႕၀င္ အားလုံး အထက္ပါ အရည္အခ်င္းႏွင့္ ကိုက္ညီၾကပါ၏ေလာ။ ကိုယ့္လိပ္ျပာ ကုိယ္မရွက္စတမ္း၊ ၀န္ခံစရာရွိလွ်င္ ရဲရဲ ၀န္ခံၾကရ ပါမည္။ ႏုိင္ငံ၏ အစုိးရေကာင္း တရပ္ကို ဘယ္နည္း ဘယ္ပုံ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၾကပါမည္နည္း။ ျပည္သူေတြက ဒီအတုိင္း လက္ပိုက္ ၾကည့္ေန ၾကမည္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။

ဦးမ်ိဳး (ဥပေဒ)

၃၀ – ၃ – ၂၀၁၁