ဧၿပီလ (၁၈)ရက္၊ ၂၀၁၁။
http://gissapa.blogspot.com
ရခိုင္သႀကၤန္ ႐ိုးရားဓေလ့အစဥ္အလာ စည္
စည္ကားကား က်င္းပ
ရခိုင္႐ိုးရာဓေလ့ မဟာသႀကၤန္ ႏွစ္သစ္ကူ အခါသမယေန႔မ်ားကို တကမၻာလံုးရွိ ရခိုင္အမ်ိဳးမ်ားက ယဥ္ေက်းမႈ အစဥ္အလာမပ်က္ ထံုးစံအတိုင္း စည္စည္ကားကား က်င္းပခဲ့ၾကသည္။
ယခုႏွစ္က်ေရာက္ေသာ ရခိုင္သႀကၤန္မွာ ၁၃၇၂-၁၃၇၃ ခုႏွစ္ အခါသမယ ႏွစ္သစ္ကူျဖစ္ၿပီး ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ား အေနျဖင့္ ရခိုင္တန္းခူး လၧန္း (၁၀)ရက္၊ ဧၿပီလ ၁၃ ရက္ေန႔ကို သႀကၤန္အႀကိဳေန႔၊ ၁၄ ရက္ေန႔ကို သႀကၤန္အက်ေန႔၊ ၁၅ ရက္ေန႔ကို သႀကၤန္အၾကတ္ေန႔၊ ၁၆ ရက္ေန႔ကို သႀကၤန္အတက္ေန႔ႏွင့္ ၁၇ ရက္ေန႔ကို ရခိုင္-ျမန္မာႏွစ္ဆန္းတရက္ေန႔ဟု ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲၾကသည္။
ရခိုင္သႀကၤန္ပြဲေတာ္မွာ ဗုဒၶဘာသာကို အေျခခံေသာ ပြဲေတာ္ျဖစ္သျဖင့္ သႀကၤန္အႀကိဳေန႔ မတိုင္မီ တရက္အလိုတြင္ ရပ္ကြက္အလိုက္ ကိုးကြယ္ေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း၊ သိမ္အေဆာက္အဦးမ်ားကို ေဆးေၾကာသန္႔စင္ျခင္း၊ ညေနပိုင္းတြင္ ရပ္ကြက္ရွိ ဓမၼာ႐ံု (သို႔) ယာယီမ႑ပ္၌ မိန္းမပ်ိဳေလးမ်ားက နံ႔သာျဖဴ၊ နံ႔သာနီ၊ ကရမက္ အေမႊးနံသာတံုးမ်ားကို ယူေဆာင္လာၾကၿပီး ေက်ာက္ပ်ဥ္ကိုယ္စီျဖင့္ စုေပါင္းနံ႔သာေသြးၾကေလသည္။ စုေပါင္းနံသာေသြးေနခ်ိန္မွာ ရခိုင္လူပ်ိဳကာလသားမ်ားမွ ေတးသျခင္းမ်ားျဖင့္ သီဆိုကူညီ ေျဖေဖ်ာ္ ေပးၾကၿပီး အေမႊးနံ႔သာရည္မ်ားေသြးၿပီး စုေပါင္းသိမ္းဆည္းထားျခင္းကို နံ႔သာေသြးပြဲဟု ေခၚဆိုေလ့ ရွိၾကသည္။
ရခိုင္႐ိုးရာ ထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ားအရ ဆင္ႏြဲခဲ့ၾကသကဲ့သို႔ လႉဖြယ္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္အတူ ၿမိဳ႕လံုးကၽြတ္၊ ရြာလံုးကၽြတ္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း မ်ားသို႔ သြားၾကၿပီး ငါးပါးသီလခံယူၾကကာ မိန္းမပ်ိဳမ်ား ယူေဆာင္လာေသာ နံ႔သာေရေမႊးမ်ားျဖင့္ လူပ်ိဳေယာက်ၤားမ်ားက ဘုရားဆင္းတု ေတာ္မ်ားအား ေရသပၸါယ္ကာ နံ႔သာေရမ်ားႏွင့္ ပက္ဖ်န္းပူေဇာ္ျခင္းျဖင့္ သႀကၤန္ကို ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကသည္။
ဘဂၤလာေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံတြင္ သႀကၤန္ကို ဧၿပီလ ၁၃ ရက္ေန႔က ေက်ာင္းသား၊ လူငယ္မ်ားက ၿမိဳ႕ရြာအလိုက္ စုေပါင္းၿပီး ဘုရားေရသပၸါယ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကကာ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ ၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖမ်ားႏွင့္အတူ ၿမိဳ႕လံုးကၽြတ္ ဘုရားေရသပၸါယ္မႈမ်ားျဖင့္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ကာ ႐ိုးရာဓေလ့ ထံုးတမ္းစဥ္လာမပ်က္ သႀကၤန္ကို စည္စည္းကားကား ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကသည္။
တျခားတဘက္မွာ ဘဂၤလာေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံတြင္ ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္ညီစြာ သႀကၤန္ပြဲေတာ္ကို က်င္းပႏိုင္ရန္ ရခိုင္ျပည္မွ အဆိုေက်ာ္မ်ားအား ဖိတ္ၾကားခဲ့ၾကၿပီး ေတးဆိုစင္မ်ားေဆာက္လုပ္ကာ ေခတ္မီေတးသျခင္းမ်ားျဖင့္ ေနရာအႏွံတြင္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ သႀကၤန္ပြဲေတာ္ကို ဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကသည္။
ရခိုင္ျပည္မွ ရခိုင္အဆိုေက်ာ္မ်ားႏွင့္ ဘဂၤလာေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံမွ ရခိုင္အဆိုေက်ာ္မ်ားအျပင္ ရခိုင္တီး၀ိုင္းေတာ္သားမ်ားအေနျဖင့္ ဒကၠားၿမိဳ႕တြင္ ဧၿပီလ (၁၄)ရက္ေန႔၊ အာဇီနဂိုေက်းရြားတြင္ (၁၅)ရက္ေန႔၊ စိုကိုရီယာၿမိဳ႕နယ္ ေထာင္ေသာင္းေက်းရြာတြင္ ဧၿပီလ (၁၆)ရက္ေန႔၊ ေကာ့စ္ဘဇား ၿမိဳ႕တြင္ (၁၇-၁၈-၁၉)ရက္ေန႔၊ နတ္ေက်ာက္ဆရီၿမိဳ႕တြင္ (၂၀)ရက္ေန႔မ်ားအထိ ျမဴးျမဴးၾကြၾကြ ဆိုကခုန္မႈမ်ားျဖင့္ က်င္းပဆင္ႏြဲၾကမည္ျဖစ္သည္။
ရခိုင္႐ိုးရာဓေလ့ သႀကၤန္ကို နံသာေသြးပြဲ၊ ဘုရားေရသတ္ပယ္ပြဲႏွင့္ သႀကၤန္ေရေလာင္းပြဲအျပင္ စုေပါင္းခရီးထြက္ ထမင္းေပါင္းခ်က္စား ၾကသည့္ အဆင့္(၃)ဆင့္တို႔ျဖင့္ က်င္းပၾကခဲ့သည္။
(က) သႀကၤန္ျဖစ္ေပၚ လာရျခင္း၏ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မွာ
• သၾကၤန္ = ကူးေျပာင္းျခင္း၊ မာဂဓဘာသာ သကၤႏၱနွင့္ သကၠဋဘာသာ သႀကၤန္တ မွ ဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္သည္။
• ရခိုင္ = ျမန္မာျပကၡဒိန္နွစ္၏ ပထမဆုံးလျဖစ္ေသာ တန္းခူးလတြင္ နွစ္ေဟာင္းကုန္၍ နွစ္သစ္ကူးသည့္ သႀကၤန္ရက္ကို က်င္းေလ့ရွိသည္။
• ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ားက အတာသႀကၤန္ကူးေသာလျဖစ္၍ တန္ခူးလကို တာကူးလ ဟုေခၚဆိုသည္။
(ခ) သႀကၤန္ျဖစ္ေပၚလာပုံသမုိင္းေၾကာင္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္
ဘီစီ(၅၆၈)တြင္ ရခိုင္ဓည၀တီျပည္ရွင္ စႏၵာသူရိယမင္းႀကီးသည္ ျမတ္စြာဘုရားသွ်င္နွင့္ အတိတ္ဘ၀က သူငယ္ခ်င္းေဟာင္းျဖစ္ဖူးသည့္ အားေလွ်ာ္စြာ မေနာအဓိဌာန္ျဖင့္ ပင့္ဖိတ္ေလွ်ာက္ခ်က္အရ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားသွ်င္သည္ ေနာက္ပါ သံဃာေတာ္အပါး(၅၀၀)ျဖင့္ ၾကြခ်ီလာကာ ေမာရပဗၺတ ေသလာဂီရိေက်ာက္ေတာ္ ေတာင္ေပၚ၌ သက္ဆင္းေတာ္မူခဲ့ေၾကာင္း မွတ္ဖူးသည္။
ယင္းအခ်ိန္၌ပင္ ဘုရင္ႏွင့္ တိုင္းသူျပည္သားမ်ား ကိုးကြယ္ႏိုင္ရန္ ပုံစံတူ ကိုယ္ပြါးေတာ္ မဟာျမတ္မုနိဆင္းတုေတာ္ကို သြန္းလုပ္ ေစခဲ့သည္။ ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားမ်ားသည္ ဆင္းတုေတာ္ၾကီးအား အေမႊးနံ႔သာရည္မ်ားျဖင့္ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ေရသပၸါယ္ ပူေဇာ္ၾကသည့္ အေလ့အထမွာ ထံုးစံ႐ိုးရာဓေလ့ ျဖစ္လာျခင္းျဖစ္သည္။
ေနာင္ခါႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ရခိုင္ျပည္သူျပည္သားမ်ားသည္ ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္မ်ားအား အေမႊးန႔ံသာရည္မ်ားျဖင့္ ေရသပၸါယ္ပူေဇာ္ေသာ ဓေလ့ျဖစ္ထြန္းလာခဲ့ပါသည္။ ဘုရားဆင္းတုေတာ္မ်ားအား ေရသပၸါယ္ရာမွက်န္ေသာ အေမႊးနံ႔သာရည္မ်ားကို အခ်င္းခ်င္းပက္ ဖ်န္းေလာင္းၾကရာမွ ေရေလာင္းကစားေသာဓေလ့ ျဖစ္ထြန္းလာသည္ဟု အဆိုရွိၾကပါသည္။ ထိုအခ်ိန္ကာလမွ စတင္ကာ ယေန႔ အခ်ိန္အထိ ဘာသာေရးပြဲေတာ္ျဖစ္ေသာ ဘုရားေရသပၸါယ္ျခင္း ဓေလ့႐ိုးရာမ်ားႏွင့္အတူ အခ်င္းခ်င္း တေယာက္ကိုတေယာက္ ေရေလာင္းကစားျခင္းမ်ားမွ တေန႔ထက္တေန႔ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာကာ ယေန႔ေခတ္ႏွင့္အညီ မဟာရခိုင္သႀကၤန္ ပြဲေတာ္ကို ေနရာအႏွံ၊ ကမၻာ့အႏွံတြင္ က်င္းပၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ားမွာ မိမိတို႔ ႐ိုးရာဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ားကို ထိုအခ်ိန္အခါက ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေျပာင္းလဲလာခဲ့မႈမ်ားေၾကာင့္ သတိလစ္ေနခဲ့ၾကေသာ္လည္း ယခုအခါ ျပန္လည္၍ ကမၻာတည္သေရြ႕ မဟာရခိုင္သႀကၤန္ ဘာသာေရးပြဲေတာ္ႏွင့္အတူ ထံုးတမ္းစဥ္လာ ယဥ္ေက်းမႈ မေပ်ာက္မပ်က္ရေအာင္ ထိမ္းသိမ္းေနရသည့္ အေျခအေနတြင္ တည္ရွိေနသည္။
ေရွး႐ိုးရာဓေလ့ထံုးတမ္းအစဥ္အလာ၊ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ကာ မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားအား သမိုင္းမွန္ႏွင့္ တရားသျဖင့္ ေသာ လမ္းစဥ္မ်ားကို လက္ဆင့္ကမ္း ေပးျခင္းျဖင့္ လူ႔ျဖစ္ရက်ိဳးဂုဏ္ကို အားလံုးေသာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ား ဖန္တီးပ်ိဳးေထာင္ ထိမ္းသိမ္း ႏိုင္ၾကပါေစလို႔ ယခုႏွစ္ ၁၃၇၂-၁၃၇၃ ႏွစ္သစ္မဂၤလာ သႀကၤန္ဘာသာေရးပြဲေတာ္ႏွင့္အတူ ဆုမြန္ေကာင္းျဖင့္ တိုက္တြန္းလိုက္ရ ေၾကာင္းကို ရခိုင္အခ်င္းအခ်င္းအၾကား ဆိုေလ့ရွိၾကပါသည္။
စကၤာပူႏိုင္ငံေရာက္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ားက မဟာရခိုင္သႀကၤန္ပြဲေတာ္ကို ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာမပ်က္ရေအာင္ ထိမ္း သိမ္းျခင္း အေနျဖင့္ ဧၿပီလ (၁၀)ရက္ေန႔က အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ စည္စည္ကားကား က်င္းပခဲ့ၾကသည္။ ဘဂၤလာေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံ ဒကၠားၿမိဳ႕တြင္ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ က်င္းပေသာ ရခိုင္သႀကၤန္သို႔ ဒကၠားအေျခစိုက္ စစ္အုပ္စု သံအမတ္ ဦးမင္းလႊင္ႏွင့္ဇနီး ထူးျခားစြာတက္ေရာက္ၿပီး စိတ္၀င္စားစြာျဖင့္ ရခိုင္သႀကၤန္ေရကစားျခင္းကို ၾကည့္႐ႈေနခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ တျခားႏိုင္ငံ မ်ားတြင္လည္း စည္စည္ကားကား ဆင္ႏြဲခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ေခတ္အဆက္ဆက္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဆိုး လက္ေအာက္တြင္ နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ႐ိုးရာဓေလ့အစဥ္အလာမ်ားကို ပံုစံစနစ္မ်ိဳးစံုျဖင့္ ဖ်က္ဆီးခံေနၾကရေသာ္လည္း ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပရွိ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားမွာ လြတ္လပ္မႈမရွိသည့္ၾကားထဲမွ ယခုကဲ့သို႔ အားႀကိဳးမာန္တက္ျဖင့္ စည္းစည္းကားကား က်င္းပရျခင္းမွာ ဂုဏ္ယူစရာပင္ ျဖစ္သည္။
No comments:
Post a Comment