ေဆးလိပ္ ထိန္းခ်ဳပ္မရဟု ဆရာဝန္အသင္း ေျပာ

ေဆးလိပ္ ထိန္းခ်ဳပ္မရဟု ဆရာဝန္အသင္း ေျပာ

ထြန္းထြန္း | အဂၤါေန႔၊ ေမလ ၃၁ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၁၉ နာရီ ၄၈ မိနစ္
www.mizzima.com

နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆးရြက္ႀကီးထြက္ပစၥည္း ေသာက္သံုးမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒ ရွိေသာ္လည္း လိုက္နာမႈ မရွိၾကေသးေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆရာဝန္မ်ားအသင္းက အဂၤါေန႔တြင္
ေျပာဆုိလိုက္သည္။

ယင္းဥပေဒအရ အမ်ားျပည္သူႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ေနရာမ်ားတြင္ ေဆးလိပ္မေသာက္သံုးရဇုန္ သတ္မွတ္ရန္ႏွင့္
ေဆးလိပ္ဗူးမ်ားကို အလိပ္ခ်င္းမေရာင္းရန္ ပါဝင္ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔တြင္မူ မျဖစ္ေသးသည့္အေပၚ ေျပာဆိုျခင္း
ျဖစ္သည္။

“အခု သူ႔ Institution အလိုက္ လိုက္ၿပီးေတာ့ ေဆးလိပ္မေသာက္ရ၊ ဌာနဆုိင္ရာအတြင္းမွာ ေဆးလိပ္မေသာက္ရတို႔ ဘာတို႔ေတာ့ ထုတ္ျပန္ထားတာ ရွိတယ္။ အစိုးရဌာနမွာေတာ့ လုပ္ထားတာ မရွိေသးပါဘူး” ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆရာဝန္အသင္း အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ေဒါက္တာခိုင္စိုးဝင္းက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

ဥပေဒတြင္ အမ်ားျပည္သူအေနျဖင့္ ေဆးလိပ္ေငြ႔ ရႉ႐ႈိက္ျခင္း အႏၲရာယ္မွ
tobacoo

ေတာင္ကိုရီးယား ႏုိင္ငံတြင္ ေဆးလိပ္ဆန္႔က်င္ေရး လွႈပ္ရွားသူ ႏွစ္ဦးက စီးကရက္ပံုစံ အထူးဝတ္စံုမ်ား ဝတ္ဆင္၍ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေမလ ၃၁ ရက္ေန႔ ကမၻာ့ေဆးလိပ္မေသာက္ရေန႔ အထိမ္းအမွတ္ ကမ္ပိန္းတြင္ ပါဝင္ ဆင္ႏႊဲေနစဥ္။(AFP PHOTO/JUNG YEON-JE)
ကင္းေဝးေစရန္ ေဆးလိပ္မေသာက္ရ ေနရာႏွင့္ အကန္႔အသတ္ျဖင့္
ေဆးလိပ္ေသာက္ခြင့္ရွိေသာ သီးသန္႔ေနရာမ်ားကိုပါ အေသးစိတ္
ေဖာ္ျပထားသည္။

“ေဆးလိပ္ကို အလိပ္အေျပ မေရာင္းရ၊ လက္လီ မရွိရဘူးေပါ့။ ထုတ္တဲ့သူကို ကန္႔သတ္တဲ့ အေနနဲ႔ ဗူးလုိက္ေရာင္းရမယ္။ ဒါေပမဲ့ ကန္႔သတ္တဲ့ အသက္အပိုင္းအျခားအရ အသက္ငယ္တယ္ဆိုရင္ကို
ေရာင္းခြင့္ မရွိဘူး။ စည္းမ်ဥ္းေတြ ထုတ္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရာင္းတဲ့သူေတြ ကိုယ္တုိင္လည္း မလုိက္နာဘူး၊ ဝယ္တဲ့သူေတြကလည္း အဲဒီလို ရတဲ့ေနရာမွာ လိုက္လိုက္ဝယ္ၿပီး ေသာက္ေနၾကတာပါပဲ” ဟု
ေဒါက္တာခုိင္စိုးဝင္းက ဆိုသည္။

ေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆးရြက္ၾကီးထြက္ပစၥည္း ေသာက္သံုးမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒကို ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ ေမလ ၄ ရက္မွ စတင္ျပ႒ာန္းခဲ့ၿပီး ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ေမလ ၄ ရက္ေန႔၌ အာဏာသက္ဝင္သည္။

ယေန႔သည့္ ကမၻာ့ေဆးလိပ္မေသာက္ရေန႔ ျဖစ္ၿပီး ေဆာင္ပုဒ္မွာ “ေဆးလိပ္ ေဆးရြက္ၾကီးအႏၲရာယ္ ကင္းေဝးဖုိ႔ ဥပေဒစည္းကမ္း အေလးထားလို႔ ဝိုင္းဝန္းလိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ၾကစို႔” ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အထက္တန္းေက်ာင္းသား အေရအတြက္၏ ေဆးလိပ္ေသာက္ႏႈန္းမွာ ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္က ၁ဝ.၂ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ရွိခဲ့ၿပီး၊ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္တြင္မူ ၄.၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိသည္ဟု က်န္းမာေရးဝန္ၾကီးဌာနႏွင့္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ WHO တို႔ ပူးတြဲျပဳလုပ္သည့္ Global Youth Tobacco Survey - GYTS စစ္တမ္းအရ သိရသည္။

လူငယ္မ်ားအၾကား ျမင္ေတြ႔ရသည္က ၁ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ရွိႏုိင္ေၾကာင္း ေဒါက္တာခုိင္စိုးဝင္းက ဆိုသည္။

“လူငယ္ေတြကို သင္တန္းလုပ္တဲ့အခါမွာ ဆိုပါေတာ့ လူ ၄ဝ ေလာက္ သင္တန္း ေပးတဲ့အထဲမွာ အနည္းဆံုးေတာ့ ၄ ေယာက္ေလာက္ေတာ့ ျပန္ပါလာေတာ့ ၁ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ေတာင္ ေရာက္ေနတယ္။ ဒါ လူငယ္အပိုင္းမွာေနာ္။ က်ေနာ္က ေလာေလာဆယ္ လူငယ္စီမံခ်က္ကိုပဲ ကိုင္ထားေတာ့ လူၾကီးပိုင္းကို မသိလိုက္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ လူၾကီးေတြလည္း ေသာက္ေနၾကတာပဲ” ဟု သူက ေျပာသည္။

ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးမႈ ေလ်ာ့နည္းသြားသည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း ကြမ္း အပါအဝင္
ေဆးရြက္ၾကီး ေသာက္သံုးမႈတြင္မူ ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္က ၅.၇ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိရာမွ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္တြင္ ၁၄.၁ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ တိုးတက္လာသည္ဟု GYTS စစ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

“ကြမ္းစားတဲ့သူေတြ တတ္ႏုိင္လို႔ရွိရင္ ေဆးရြက္ၾကီးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပါတဲ့ 92 တို႔၊ 100 တို႔ ဒါေတြလည္း ထည့္ၿပီး မစားေစခ်င္ဘူး။ ဒါေတြက တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ေဆးရြက္ၾကီးကို ျပဳျပင္ထားတဲ့ ဟာေတြခ်ည္းပဲ။ ေနာက္ ဗမာေဆးဆို နည္းနည္းပိုဆိုးေသးတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဗမာေဆးကို က်ေနာ္ ကြမ္းယာဆိုင္ေတြမွာ ေတြ႔တာ မႈိတက္ေနတဲ့ ဗမာေဆးေတြကို ထည့္သံုးေနတာေတြ ဘာေတြ။ အဲဒါေတြ ပိုဆိုးလိမ့္မယ္” ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံ ဆရာဝန္တဦးကလည္း မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

ေဆးလိပ္ေသာက္သူမ်ားထဲတြင္ သာမန္အရပ္သားမ်ားသာမက က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ားပင္ ပါဝင္ေနသည္။

“အမ်ဳိးမ်ဳိးေတာ့ ပညာေပးတာပဲ။ ပညာေပးတာမွ က်ေနာ္တို႔ဆိုရင္ ေဆးခန္းစာအုပ္ေတြမွာ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းရဲ႕ အျပစ္ေတြ အကုန္ေရးေပးတာပဲ။ ဒါေပမဲ့ လုပ္ေနၾကတာပဲ။ ေနာက္ ဆရာဝန္ေတြ ကိုယ္တိုင္က
ေဆးလိပ္ေသာက္ေနၾကတယ္။ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္သြားတယ္။ ကုထားရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဆးလိပ္
ေသာက္ေနၾကတုန္းပဲ” ဟု ေဒါက္တာခိုင္စိုးဝင္းက ဆုိသည္။

ေဆးလိပ္တြင္ ဓာတ္ပစၥည္းအမ်ဳိးေပါင္း ၄၃ဝဝ ေက်ာ္ပါဝင္ၿပီး လူကို အသက္အႏၲရာယ္ေပးႏုိင္သည့္ ကတၱရာ၊ နီကုိတင္း ကာဗြန္မိုေနာက္ဆိုဒ္၊ ဘင္ဇင္းႏွင့္ အမိုးနီးယားဓာတ္ မ်ားစြာပါဝင္သည္။

“က်ေနာ့္ေယာကၡမဆိုလည္း အဆုတ္ကင္ဆာနဲ႔ ေသသြားတယ္။ ေဆးလိပ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ သူကိုယ္တိုင္ သိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေအာက္က သားသမီး၊ သားေတြမွာလည္း တေယာက္ဆိုရင္လည္း အဆုတ္ကင္ဆာနဲ႔
ေလာေလာလတ္လတ္ ေသသြားၿပီ။ ေနာက္တေယာက္ဆိုရင္ အဲဒီေဆးလိပ္ေၾကာင့္ပဲ လွ်ာကင္ဆာျဖစ္တယ္။ ေဆးသြင္းတယ္၊ ဓာတ္ကင္ရတယ္။ နည္းနည္းေလး သက္သာလာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ဆုိတာ သိရဲ႕သားနဲ႔ ေဆးလိပ္ျပန္ေသာက္ေနတယ္။ ဆိုေတာ့ စြဲေနၾကတာကို မျဖတ္ခ်င္ၾကဘူး” ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံ ဆရာဝန္က ဆိုသည္။

ေဆးလိပ္ေၾကာင့္ အဆုတ္ကင္ဆာႏွင့္ ခံတြင္းကင္ဆာမ်ားျဖစ္ေပၚႏုိင္ၿပီး ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ေရာဂါမ်ား
ျဖစ္ပြားႏုိင္ၿပီး အျဖစ္အမ်ားဆံုးႏွင့္ လူအေသအေပ်ာက္ အမ်ားဆံုးေရာဂါမ်ား ျဖစ္သည္ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆရာဝန္အသင္းအဆုိအရ သိရသည္။

“အဓိက အဆိုးဆံုးကေတာ့ ကင္ဆာေပါ့ဗ်ာ။ ကင္ဆာဆုိရင္လည္း ပါးစပ္ထဲမွာလည္း ကင္ဆာျဖစ္သလို အဆုတ္ထဲမွာလည္း ကင္ဆာျဖစ္မွာပဲ။ နည္းနည္းေလး ေပ်ာ့သြားတဲ့အခါက်ေတာ့မွ အဆုတ္ပြတယ္၊ နာတာရွည္ ေလျပြန္ေယာင္ေရာဂါေတြ ရမယ္။ ႏွလံုးမွာဆုိရင္ ေသြးေၾကာေတြ က်ဥ္းလာမယ္။ ႏွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းလာရင္ ႏွလံုးပုပ္တယ္ေပါ့။ ေနာက္ ခပ္ေပ်ာ့ေပ်ာ့ထဲကဆုိရင္ေတာ့ အစာအိမ္ အနာေပါက္မယ္။ ဒီ့ထက္ဆိုးရင္ အစာအိမ္ကင္ဆာအထိ ေရာက္လာႏိုင္တယ္” ဟု ေဒါက္တာခိုင္စိုးဝင္းက ေျပာသည္။

အစိုးရအေနျဖင့္ ဥေပဒျပ႒ာန္းထား႐ံုျဖင့္ မလံုေလာက္ဘဲ တြန္းအားေပးလုပ္ေဆာင္မႈမ်ား လိုအပ္ေနေၾကာင္း ဆရာဝန္မ်ား အသင္းက တုိက္တြန္းသည္။

“ဥပေဒတို႔ စည္းမ်ဥ္းတု႔ိရွိေပမယ့္လည္း Enforcement အတင္းအက်ပ္ မရွိရင္ေတာ့ အလကားပဲ။ တကယ့္
ေဆးလိပ္ေရာင္းတဲ့ ေနရာေတြက ဟိုတုန္းကဆိုရင္ေတာ့ အရက္ေရာင္းလို႔ရွိရင္ အရက္က လိုင္စင္ရွိမွ
ေရာင္းရတယ္ဆိုတာမ်ဳိးလို အတားအဆီးေလးမ်ား လုပ္လိုက္လို႔ရွိရင္ ေရာင္းတဲ့ေနရာမွာ အကန္႔အသတ္ ရွိလာမယ္ေပါ့။ အဲဒီ့အခါက်ရင္ ေသာက္သံုးတဲ့သူလည္း ဘာပဲေျပာေျပာ အခြန္အခ ေစ်းတက္လာလို႔ရွိရင္
ေဆးလိပ္ေစ်း တက္လာမယ္ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ နယ္စပ္ကေန မဝင္ဖို႔လည္း အေရးၾကီးေသးတယ္။ နယ္စပ္က ဝင္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ ေစ်းေပါေပါထဲကဟာေတြ ဝင္လာလိမ့္မယ္ေလ” ဟု အသင္း၏ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး
ေဒါက္တာခိုင္စိုးဝင္းက ေျပာသည္။

ကမၻာတဝွန္းတြင္ ၂ဝ ရာစုအတြင္း ေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆးရြက္ၾကီးထြက္ပစၥည္း သုံးစြဲမႈေၾကာင့္ လူေပါင္း သန္း ၁ဝဝ ကို အသက္ဆံုး႐ႈံးေစခဲ့ၿပီး ၂၁ ရာစုတြင္ လူေပါင္း သန္း ၁ဝဝဝ အသက္ဆံုး႐ႈံးေစမည္ဟု WHO က ခန္႔မွန္းထားသည္။

အစိုးရအေနျဖင့္ ပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ မီဒီယာကို အသံုးခ်ရန္ႏွင့္ ထိေရာက္စြာ လုပ္ေဆာင္ရန္လည္း လိုအပ္ေၾကာင္း ဆရာဝန္အသင္းက ဆိုသည္။

“အဓိကကေတာ့ Multi Media အကုန္သံုးရမွာပဲ။ အသံလည္း ထုတ္ျပရမယ္။ ႐ုပ္ေတြလည္း ထုတ္ျပႏုိင္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဆင္ေျပေလာက္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ယူဆတာပဲ။ ဘာျဖစ္လုိ႔ဆိုေတာ့ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားက ျဖန္႔ခ်ိႏုိင္လို႔ရွိရင္ ပိုေကာင္းမယ္။ ဒါေပမဲ့ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား ထုတ္လႊင့္တဲ့စရိတ္က ၾကီးတယ္ေလ။ ေစ်းၾကီးတယ္ဆိုေတာ့ ေတာ္႐ံုတန္႐ံုလည္း အစိုးရက မလုပ္ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း မလုပ္ႏုိင္ဘူး။ ဒါ အစိုးရကေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လုပ္ေနပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ တကယ္လူၾကည့္တဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ မလာေသးဘူး” ဟု ေဒါက္တာခိုင္စိုးဝင္းက ေျပာဆိုသည္။