ႏိုင္ငံမဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေရးႏွင့္ပတ္ သက္၍ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး ဦးသိန္း စိန္မွ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအား တတိယႏိုင္ငံသုိ႔ ပို႔မည္။ လာေခၚမည့္သူမရွိပါက ၿခံခတ္ ထားမည္ဟုဆိုကာ ျမန္မာႏို္င္ငံအတြင္း ေန တုိင္းရင္းသားမ်ား၌ လံုး၀ပတ္သက္ ျခင္းမရွိေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ မိမိ၏ သေဘာထားအား အတိအလင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီးေနာက္ သမၼတႀကီး၏ ရပ္ တည္ခ်က္အေပၚ ျပည္သူမ်ားမွ လြန္စြာ အားရျဖစ္လ်က္ရွိၿပီး အခ်ိဳ႕ေသာ ေဒသ မ်ား၌မူ သမၼတႀကီး၏ သေဘာထား ထုတ္ျပန္မႈအေပၚ ေထာက္ခံႀကိဳဆိုေသာ အားျဖင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ အလံမ်ားပါလႊင့္ထူ ခဲ့ၾကသည္။
ထိုသို႔ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး၏ ႐ို ဟင္ဂ်ာကိစၥအေပၚ ျပတ္ျပတ္သားသား ရပ္တည္ခဲ့ျခင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံမဲ့႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား အေၾကာင္းအား သမၼတႀကီး တပ္မ ေတာ္၌ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့စဥ္က သမၼတ ႀကီး၏ ဆရာတစ္ဦးျဖစ္ခဲ့သူ အၿငိမ္းစား ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခ်စ္ေဆြ(ခ) စာေရး ဆရာႀကီး ေနာင္စစ္သည္အား ေမးခြန္း အနည္းငယ္ ေမးျမန္းခဲ့ရာ-
ေမး- ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပည္တြင္းမွာ ဂရက္ ႐ိုက္ေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥနဲ႔ပတ္ သက္ၿပီးသမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ရပ္ တည္မႈနဲ႔ သေဘာထား ထုတ္ျပန္ခဲ့မႈအ ေပၚ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ အလြန္ႏွစ္ ေထာင္းအားရျဖစ္ၾကပါတယ္။ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ တပ္မေတာ္မွာ တာ၀န္ထမ္း ေဆာင္ခဲ့စဥ္ ဘဘဟာ သမၼတႀကီးရဲ႕ ဆရာတစ္ေယာက္ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔သိရပါ တယ္။ တစ္ခ်ိန္က သမၼတႀကီးရဲ႕ ဆရာ ျဖစ္ခဲ့သူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သမၼတႀကီးရဲ႕ သေဘာထား ထုတ္ျပန္ခဲ့မႈ အေပၚ ဘယ္ လို ျမင္မိပါသလဲ။
ေျဖ- ကိုသိန္းစိန္ကMan of Principal ပဲ။ သူက ဟိုးအရင္ထဲက စည္းစနစ္နဲ႔ ေနတဲ့သူ။ ၿပီးေတာ့ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္မႈ လည္း ရွိတယ္။ ေလာဘေဇာတိုက္မယ့္ သူလည္းမဟုတ္ဘူး။ ကိုသိန္းစိန္အ ေၾကာင္းေျပာရရင္ အရင္ႏုိင္ငံေတာ္ ၀န္ ႀကီးခ်ဳပ္လိုေပါ့ေနာ္။ သူက သူအၿငိမ္း စားသြားတဲ့အခါၾကလို႔ ေငြတစ္ျပားတစ္ ခ်ပ္ပိုလာရင္ ကၽြန္ေတာ္ကို ဆဲၾကပါ၊ ဆို ၾကပါ၊ ေထာက္ျပစမ္းပါဆိုတာမိ်ဳးပါ။ ကို သိိန္းစိန္အေနနဲ႔ကလည္း ႐ွဴး႐ွဴးဒိုင္းဒိုင္း လုပ္တတ္တဲဲ့ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ မဟုတ္ပါဘူး။ ရခိုင္က႐ိုဟင္ဂ်ာအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကိုသိန္းစိန္ရဲ႕ သေဘာထား အေပၚ အျမင္ကိုေျပာရမယ္ဆိုရင္For Most People Near Enough is Good Enough. အဲ့ဒါက လူအမ်ားစုကေတာ့ ႐ိုး ႐ိုးသားသားနဲ႔ ေက်ေက်နပ္နပ္ေလးရရင္ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္ၾကတာပဲ။ ေနာက္တစ္ခု For few people good enough is never enough. ဒါကေတာ့ လူနည္းစု ေတြက ေလာဘေဇာေတြမသက္ႏုိင္ဘူး ဆုိတာမ်ိဳးပါ။ ကုိသိန္းစိန္ကေတာ့ ပထမ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးပါ။ ကိုသိန္းစိန္ ေျပာတာေတြ ကလည္း ဒီ႐ိုဟင္ဂ်ာကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ရင္ အားလံုး လမ္းမွန္ကမ္းမွန္ေတြပါပဲ။
ေမး- ႏုိင္ငံမဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ကိစၥနဲ႔ပတ္ သက္ၿပီးေတာ့ေရာ ဘဘ အေနနဲ႔ ဘယ္ လို ႐ႈျမင္သံုးသပ္မိပါသလဲ။
ေျဖ- ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ ဘဘတို႔ရဲ႕ တုိင္း ရင္းသားမဟုတ္ဘူး။ ဧည့္ႏုိင္ငံသားအေန နဲ႔ပဲ သူတို႔ကို လက္ခံထားတာ။ တစ္ျခား ႏိုင္ငံေတြမွာဆိုရင္ ေလွကေလးနဲ႔ အတင္း ကမ္းလိုကပ္ၿပီး လာၾကတာ။ အဲ့သလို လာတဲ့အခါၾကေတာ့လည္း ဥပမာ ယိုးဒ ယားဆိုပါဆို႔။ သူတို႔ေတြက ေလွေတြနဲ႔ ၀င္လာၿပီး ကမ္းကပ္ဖို႔လုပ္တယ္။ အဲ့ဒါ ထုိင္းေရတပ္ကေနၿပီးေတာ့ အတင္းႀကိဳးနဲ႔ ျပန္ဆြဲသြားၿပီး ပင္လယ္ထဲေရာက္တဲ့ အခါ ႀကိဳးကို လႊတ္ေပးလုိက္ေရာ။ ဒါ ေတြကို CNN တို႔ BBCတို႔ စတဲ့သတင္း ေတြမွာ ေတြ႕ရတယ္။ ခု ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ ကလည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကေန ပ်က္ ယြင္းလာတာပဲ။ ဟိုတုန္းက အိႏၵိယက မြတ္စလင္ထဲမွာ ဗုဒၶဘာသာကေတာ့ ေစာေစာစီးစီးကြဲသြားတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ မြတ္စလင္ထဲမွာ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတာဘဂၤလား ေဒ့ရွ္နဲ႔ပဲ ဆုိင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ဟာက ခုဒီထဲကိုေတာင္ ေရာက္ေနၿပီ။
ေမး- ရခုိင္ေဒသမွာဆိုရင္ တုိင္းရင္းသား ဦးေရထက္ ဘဂၤါလီဦးေရက အဆမတန္ ပိုမ်ားေနပါတယ္။ ဘဘအေနနဲ႔လည္း တပ္မေတာ္မွာ အဆင့္ဆင့္ တာ၀န္ေတြ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးတာ့ အဲ့သလို တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခ့ဲစဥ္အတြင္း ရခိုင္ေဒသနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေတြ႕အႀကံဳေလးေတြရွိ ရင္ ေျပာျပေပးပါလား။
ေျဖ- ဘဘရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳကို ေျပာရ မယ္ဆုိရင္ ဘဘနဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရး ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတင္ဦးနဲ႔ ရခုိင္ဘူးသီးေတာင္ေမာင္းေတာဘက္ ေရာက္သြားတဲ့အခါ ရခိုင္တုိင္းရင္းသား က ၃ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲရွိတယ္။ ဘဂၤါလီက ေတာ့ (၉၇)ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ရွိေနတယ္။ သူတို႔က ရခုိင္တိုင္းရင္းသူေလးေတြကို လက္ထပ္ယူထားၾကတယ္။ အဲ့ဒါကိုၾကည့္ ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တင္ဦးေရာ၊ ဘဘေရာ စိတ္ဆင္းရဲလိုက္တာ။ ဒါေမပယ့္ အခ်ိန္ က ေတာ့္ေတာ့္ကို လြန္ေနၿပီ။ ေျပာရရင္ လူၿမိဳတာေပ့ါေနာ္။ လူၿမိဳတဲ့အခါမွာ လည္း သဘာ၀နဲ႔ တူညီတဲ့ပံုစံမဟုတ္တဲ့ အခါၾကေတာ့ သိပ္ကိုသိသာထင္ရွားတဲ့ သေဘာျဖစ္သြားတာေပါ့။ ဘဘတို႔ နိုင္ငံ ရဲ႕ ေျမာက္ဖက္ျခမ္းမွာဆိုရင္လည္း တ႐ုတ္ ျပည္၊ အဲ့ဒီဘက္မွာလည္း သူတို႔ၿမိဳထား တာေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္။ အဲ့ဒီတုန္းက ဘဘတို႔ စစ္ဆင္ေရး၀င္တဲ့အခါ ဘဘက ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးေလာက္ပဲရွိဦးမယ္။ မူဆယ္၊ နမ့္ခမ္းရဲ႕ ဒီဘက္ ပေလာင္ေတာေ၀ါ ေရာက္လို႔ ေျမျပင္ေပၚၾကည့္လုိက္ရင္ ရြာေတြက အစက္အေျပာက္ေလးေတြပဲ ျမင္ရတယ္။ အဲဒီအစက္အေျပာက္ေလး ေတြက ေျမျပင္မွာေတာ့ တကယ့္ရြာႀကီး ေတြပဲ။ အဲဒီရြာေရာက္ၿပီး ေသခ်ာၾကည့္ လိုက္ေတာ့လည္း တ႐ုတ္ေတြႀကီးပဲ။ မွတ္ပံုတင္ၾကည့္ျပန္ေတာ့လည္း အမ်ိဳး သားမွတ္ပံုတင္ေတြျဖစ္ေနျပန္ေရာ။ ဒါ ေတြ နားလည္မႈ ေတြေပါ့ေနာ္။ အဲ့သလို ေအာက္ေျခမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ နားလည္မႈ ေလးေတြေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႀကီးေတြက မုတ္ဆိတ္ႀကီးေတြနဲ႔ အမ်ိဳးသားမွတ္ပံုတင္ ကိုင္ထားတာေတြ႕ရတယ္။
ေမး- ခု ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအျပင္ အနီးစပ္ရာ ႏုိင္ငံအလုိက္ လူမ်ိဳး ၿမိဳမႈေတြေတြ႕ေနရပါ တယ္။ အဲ့သလိုၿမိဳလာမႈေတြရဲ႕ ေရရွည္ အက်ိဳးဆက္က ဘာမ်ားျဖစ္ႏုိင္ပါသလဲ။
ေျဖ- ခုလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ ခုမႏၱေလးလို ေနရာမ်ိဳး မွာေတာင္ တ႐ုတ္ေတြ ၿမိဳေနၿပီ။ အဲ့ဒါအ ျပင္ ဟိုဖက္ကလည္းတစ္မ်ိဳး။ ခု ႐ိုဟင္ဂ်ာ ကိစၥမွာစစ္တေကာင္းဟုိဘက္မွာဆိုရင္ ဒါသူတို႔ႏုိင္ငံပဲ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔က အခ်ိန္အေစာႀကီးကတည္းက ဒီဘက္ ေရာက္လာတယ္။ အဲ့သလို ေရာက္လာ ၿပီးခုေတာ့ အသားေတာ္ေတာ္ က်ေနၿပီ။ ဒါေတြကို တုိင္းရင္းသားလို႔ တြက္ဆလို႔မ ရဘူး။ ဟိုတုန္းကေတာ့ ဧည့္ႏုိင္ငံသား ေတြ လုပ္တာေပါ့။ အဲ့ဒါႀကီးကို ကိုယ့္ ႏုိ္င္ငံနဲ႔ လူမ်ိဳးပါလို႔ ဆိုုလိုက္ရင္ သမုိင္းပါ ပ်က္သြားမယ္။
ေမး- ဒီ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ လူဦးေရသိပ္ သည္းစီး၀င္မႈသီအိုရီ(Population Density)နဲ ့ကၽြန္ေတာ္တို ့ႏိုင္ငံထဲစိမ့္၀င္၀ါးၿမိဳ ခဲ့ပါတယ္ အဲ့ဒီသီအိုရီအေပၚမွာေရာ ဘဘလို တပ္မေတာ္ ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းမွ တာ၀န္ထမ္း ေဆာင္ခဲ့သူ တစ္ဦးအေနနဲ႔ ဘယ္လို႐ႈျမင္ မိပါသလဲ။
ေျဖ- ကုလအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးသန္႔ရဲ႕ေျမး သက္ျမင့္ဦးရဲ႕ စာအုပ္ထဲ မွာ ျမန္မာနဲ႔ တ႐ုတ္ဆက္ဆံေရး၊ အိႏၵိယ ျမန္မာဆက္ဆံေရးကို ေရးထားတယ္။ အဲ့ဒီထဲမွာ ဘာပါသလဲဆုိေတာ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံဟာ ၾကားေနႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံျဖစ္ေန တာေၾကာင့္ အဲ့ဒီႏိုင္ငံႀကီးေတြရဲ႕ Population Density m Best ျဖစ္လာၿပီး ဒီိႏိုင္ငံဒုကၡျဖစ္မယ္ဆိုတာေလးကိုေတြ႕ရ ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ လူး၀စ္ဆင္းဘက္ရဲ႕ တ႐ုတ္ျမန္မာဆက္ဆံေရးစာအုပ္မွာလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ထိပ္စပ္ေနတဲ့ တ႐ုုတ္ႏုိင္ငံ ႀကီးဘက္ကလည္း ေတာ္ေတာ္အႏၱရာယ္ မ်ားလာတယ္လို႔ ေရးထားတယ္။ အဲ့ဒါ ကဘာလည္းဆိုရင္ တပ္မေတာ္ရဲ႕ အေၾကာင္းကို ေကာင္းေကာင္းနားမလည္ တဲ့အခါက်ေတာ့ တ႐ုတ္ကိုသြားၿပီးအကူ အညီေတာင္းရတာေပါ့။ အဲ့ဒီမွာ တ႐ုတ္ နဲ႔ပိုၿပီးေတာ့ စီးပြားေရးေတြအားလံုးက တ႐ုတ္ဘက္ပါကုန္ေရာ။
ေမး- ဘဘအေနနဲ႔ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ဒီသမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ တုိင္းရင္းသား ျပည္သူေတြဘက္က ရပ္တည္မႈနဲ႔ ႐ိုဟင္ ဂ်ာ ျပႆနာအေပၚ ဘာမ်ားေျပာၾကား ခ်င္ပါသလဲ။
ေျဖ- မၾကာေသးခင္က ဂၽြန္ေဟာကင္း တကၠသိုလ္က ပါေမာကၡ ကားလ္ဂ်က္ ဆင္နဲ႔အဖြဲ႕ေတြ အိမ္ကိုေရာက္လာၿပီး ဘဘကို ေမးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေန ျပည္ေတာ္က ျပန္ဆင္းလာတာ ဟုိမွာ တ႐ုတ္ေတြႀကီးပဲတဲ့။ အဲဒါဘာေျပာခ်င္ သလဲလို႔ေမးတယ္။ အဲ့ဒီသေဘာမ်ိဳးပါပဲ။ ဒီ ႐ိုဟင္ဂ်ာကိစၥက ဘဂၤလားနဲ႔ျမန္မာ ၾကားမွာ ျဖစ္တာေလ။ ကိုသိန္းစိန္ေတာင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို သြားဖို႔ခရီးစဥ္ကိုရပ္ဆုိင္း ထားတယ္ေလ။ ဒါမ်ိဳးေလးေတြရွိေတာ့ ေတာ္ေတာ့္ကို ခ်ိန္ဆရတယ္။ ႏုိင္ငံေတြ ကလည္း လူလည္လုပ္တာေတြအမ်ား ႀကီး။ အဲ့ဒီဟာေတြကိုရွိေတာ့ ေတာ္ေတာ့္ ကိုခ်ိန္ဆရတယ္။ ႏိုင္ငံေတြကလည္း လူ လည္လုပ္တာေတြအမ်ားႀကီး။ အဲ့ဒီဟာ ေတြကို ကိုင္တြယ္ဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ ကိုသိန္း စိန္အေနနဲ႔ အျပည့္အ၀ကို ကိုယ္တြယ္ ႏုိင္မယ္လို႔ယံုၾကည္ပါတယ္။ ကိုသိန္းစိန္ က ဘယ္ေတာ့မွ လက္လြတ္စပယ္လုပ္ တဲ့လူမ်ိဳးလည္းမဟုတ္ဘူး။ ဟိုးအရင္ထဲ က အရမ္းကို ႐ိုး႐ိုးသားသားေနခဲ့တာ။ သူေရာ သူ႔မိသားစုေရာေပါ့ေနာ္။ အား လံုးက ဟိတ္ဟန္မရွိဘူး။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္ သက္ၿပီးေတာ့ ကုိသိန္းစိန္က ပညာရွင္ ေတြနဲ႔တုိင္တုိင္ပင္ပင္ လုပ္သြားမွာပါ””ဟု ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခ်စ္ေဆြ(ခ)စာေရး ဆရာႀကီး ေနာင္စစ္သည္မွ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ မွစတင္ကာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၌ တာ၀န္ အဆင့္ဆင့္ ထမ္းရြက္ခဲ့ၿပီး ၁၉၉၇ဒီဇင္ ဘာ(၇)ရက္ေန႔၌ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာထူးျဖင့္ တပ္မေတာ္မွ အၿငိမ္းစား ယူရာ ယခုတြင္ ေနာင္လာေနာင္သား မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားအတြက္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ ရန္ ရည္ရြယ္၍ စာေပေရးသားျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေနလ်က္ရွိသည္။
ခန္႔ခန္႔
(ေမာရ၀တီ)
အားလုံးအသိ။ျမန္မာ တုိင္းရင္းသားေတြကအလုပ္ၾကမ္းလုပ္သား။
အလုိလုိေနယင္းျမန္မာႏုိင္ငံက်ြန္းျဖစ္သြားတာ။
အခုရခုိင္မွာျဖစ္ တာလည္းကုလားေတြေတာ္ေတာ္လြန္တယ္။
ခုိး၀င္လာျပီးေတာ့ေကာင္းေကာင္းမေနဘူး။ေမာင္ပုိင္စီးခ်င္္ၾက တယ္္။ ဒါကုိပါ၀င္ပါတ္သတ္မွဳမရွိတဲ့ျပည္သူေတြကေတာ့ နုိင္ငံေတာ္သစၡာေပါက္ဘဲ။အဘုိးအဘြားေတြ အသက္နဲ.ေပးလုိ.ရယူခဲ့တဲ့ဒီေျမဒီေရေတြကုိ လူ.အခြင့္ေရးအတြက္ေတာ့အလားကား မေပးနုိင္ဘူး။ ခုိး၀င္လာတဲ့ကုလားေတြ ဘ၀လွဖုိးအတြက္ေတာ့
လက္ရွိရခုိင္လူမ်ိဳးေတြဘ၀ပ်က္မခံနုိင္ဘူး။ရခုိင္ေတြအေရးကုိကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မေပးယင္ ျမန္မာနုိင္ငံရဲ.တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္မွဳဟာလည္းအယုံအၾကည္မရွိျဖစ္လိမ့္မယ္။